جستجو
-
۴۲تصویر
معایب الرجال
معایب الرجال، نوشته بی بی خانم استرآبادی (۱۲۷۴ ق - ۱۳۰۰ ش) در سال ۱۳۱۲ ق، نشر اول در سال ۱۳۷۱ ش. معایب الرجال رساله ای است که بی بی خانم استرآبادی در پاسخ به تأدیب النسوان -- متنی مرد سالارانه و طنزآمیز شامل نصایحی به مردان درباره رفتار با زنان و دخترانشان است -- نگاشت. معایب الرجال با بخشی درباره زندگی شخصی بی بی خانم آغاز می شود که زمینه اجتماعی و آموزشی این رساله را فراهم می سازد. رساله معایب الرجال شامل دو بخش است: بخش نخست پاسخی زیرکانه، صریح و خشمگین به تأدیب النسوان (برخی نسخ تحت عنوان تأدیب النساء) است. بخش دوم که خطاب به زنان است (بی بی خانم در این متن از آنها با عنوان "خواهرانم"...
-
۴۸تصویر
نمایشنامه وارث حاج غفور
نمایشنامه وارث حاجی غفور. نویسنده و تاریخ ندارد. نمایشنامه طنزآمیز، نقد مناسبات خانوادگی و زناشویی، ارث و ازدواج.
-
۲۹تصویر
تأدیب النساء
تأدیب النساء، برخی نسخ تحت عنوان تأدیب النسوان، متنی مرد سالارانه و طنزآمیز شامل نصایحی به مردان درباره رفتار با زنان و دخترانشان است. بنا به پژوهش روح انگیز کراچی، نویسنده متن به احتمال بسیار خانلر میرزا احتشام الدوله (وفات: ۱۲۷۸ ق، از پسران فتحعلی شاه) است. بنگرید به: «نویسنده اصلی تأدیب النسوان کیست؟»، تاریخ ادبیات (مجله علمی پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی)، ۶۵، ۳ (تابستان ۱۳۸۹): ۱۹۹-۲۰۸.
-
۵۲تصویر
کلثوم ننه
کتاب علماء خمسه منسوب به آقا جمال خوانساری که در زمان صفویه نوشته شده. مؤلف در این کتاب عقاید و رسوم زنان را از زبان پنج تن که ننه کلثوم یکی از ایشان است نقل می کند. این کتاب دارای پانزده باب است: دربیان غسل، در بیان نمازهای زنان، در بیان روزه، نکاح و آداب آن، اعمال شب زفاف ، درباره زاییدن و در اعمال و متعلقات آن، حمام رفتن زائو، در فضیلت سازها و چه ساز را چه وقت باید زد، در بیان معاشرت زنان با شوهر، در بیان مطبوخات که گاه به نذر واجب می شود، تعویذاتی برای چشم زخم، محرم و نامحرم ، اجابت دعای زنان، مهمان به خانه بردن، کیفیت خواهر خواندگی.
-
۱۶۳تصویر
جنگ [شامل تزویج نامه و هجونامه ای درباره زنان] ۱۳۰۷-۱۳۰۵ ق
این سند مجموعه ای است از رساله های کوچکتر با موضوعات متفاوت و نگارنده های متفاوت که در زمانهای متقاوت نوشته شده اند: رساله مجدیه، آغاز کتابت صفر ۱۳۰۵، پایان محرم ۱۳۰۷؛ رساله مواعظ حسنه که حاجی سید حسن واعظ در جواب حاجی ملاعلی عرض کرد، تحریر میرزا نصرالله، به تاریخ ذیحجه الحرام ۱۳۰۶؛ تزویج نامه، منظومه در باره تحصیل زوجه، میرزا محمدباقر ناجی قزوینی (بنا به فهرست نسخه های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، جلد ۳۰)، تحریر میرزا نصرالله، شعبان ۱۳۰۷؛ دیوان ملا صادق ملا رجب اصفهانی، تاریخ تحریر ۱۳۰۶ ق؛ هجونامه، ۳۰ محرم ۱۳۰۸؛ فی بحر تقارب، مثنوی و قطعه؛ مجموعه ای از آثار قلمیه حاج شیخ الرئیس قاجار،...
-
۵۰تصویر
بساط نشاط
نویسنده با مقدمه ای در صفات پادشاهان، به سبک کتب سلوک الملوک، شروع می کند و سپس وارد مبحث اصلی کتاب می شود. رساله ای هزل آمیز و مرد محور که در آن زنان نجیب «قبیح صورت» و یا کهنسالند، و کنیزکان «سیم اندام و شیرین کلام»، «آداب دان و مهربان». رساله عموما به سبک بازگویی حکایتهای کوتاه نوشته شده است. بخشی از رساله در باره فنون مجامعت مرد و زن است، صفحاتی نیز به «میل مردان بمردان» و «میل زنان به زنان»، رسوم خواهرخواندگی، رسوم آماده سازی عروس و داماد برای عقد و زفاف، و «آداب سلوک زنان با شوهران» اختصاص دارد. بخشهایی ارجاع به رساله «کلثوم ننه» دارد. رساله با مرور لذتها بر مبنای مدت دوام آنها -- لذت...